بررسی ویژگی های نگارگری نسخ خطی مصور با تاکید بر نسخه مصوّر یوسف(ع) و زلیخا درکتابخانه مرکزی تبریز

نویسندگان

  • آرزو پایدارفرد دانشجوی دکترای هنر اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز و عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند
  • مریم متفکرآزاد عضو هیات علمی دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز
چکیده مقاله:

نسخ خطی و هنر نگارگری ایرانی- اسلامی همواره زبان گویای فرهنگ و تمدن بزرگ ایرانی بوده و حفظ و نگهداری این آثار و گنجینه‌های ارزشمند در موزه‌ها و کتابخانه‌های ایران و جهان گام بزرگی در جهت حفظ و ارتقاء فرهنگ اسلامی- ایرانی است.  نسخ خطی مصور کتابخانه مرکزی تبریز  نیز به لحاظ قدمت، محتوی، تجلید و تزیینات، منحصر به فرد است و قابلیت پژوهش دارند. بنابراین مساله پژوهش حاضر یافتن ویژگی­های زیباشناسی نگاره­های نسخه خطی مصور یوسف(ع) و زلیخا موجود در کتابخانه مرکزی تبریز است تا آشکار شود که چه نگاره‌ه­هایی با چه ویژگی­ها و مضامینی در این نسخه بکاررفته است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که این نسخه خطی مصور علاوه بر دارا بودن چارچوب رایج در نگارگری سنتی ایرانی- اسلامی، دارای عناصر زیبایی‌شناختی مانند ترکیب‌بندی، عدم رعایت بعد­نمایی، تجلی رنگ و نور و ... و مضامین ادبی و مذهبی است. با وجود غالب بودن سبک نگارگری دوره قاجاریه و تاثیرات هنر غربی بر این نسخه اما شاهد تأثیرات عمیق معنایی و عرفانی نگارگری و حفظ اصالت‌های این هنر برجسته در این نسخه مصور هستیم. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه­ای و روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی ویژگی های تصویری و مضمونی نسخه های خطی مصور دورۀ ایوبیان

در فاصلۀ سده های پنجم و اوایل هفتم هجری، سرزمین های شرق مدیترانه دچار آشفتگی سیاسی شده بود و حملات صلیبیان نیز به این آشفتگی دامن می زد. با قدرت یافتن صلاح الدّین ایوبی در نیمۀ دوم سدۀ ششم اوضاع سیاسی تاحدی بهتر شد. دورۀ ایوبیان، نه تنها درزمینۀ کشورگشایی و دستاوردهای جنگی، بلکه ازنظر فرهنگی نیز کارآمد بود. آنان راه های جدیدی به دنیای هنر گشودند، ولی حکومتشان بسیار کوتاه بود. ازاین رو، دورۀ ایو...

متن کامل

بررسی و معرفی نسخه مصور چاپ سنگی خاله سوسکه

با ورود صنعت چاپ به ایران در دوره قاجار و پس از گسترش کارگاه‌های چاپ مستقل از چاپخانه دربار، امکان نشر کتاب و دسترسی توده های مردم به ویژه کودکان به آن فراهم شد. چاپخانه ها کتاب هایی را برای کودکان منتشر می کردند؛ در این میان قصه خاله سوسکه که در مکتب خانه ها خوانده می شد جایگاه ویژه ای دارد به طوری که از نظر مردم شناختی ویژگی های فرهنگی آن دوره را به تصویر کشیده است؛ چندین بار مصور و چاپ شده ا...

متن کامل

بررسی ویژگی‌های تصویری و مضمونی نسخه‌های خطی مصور دورۀ ایوبیان

در فاصلۀ سده‌های پنجم و اوایل هفتم هجری، سرزمین‌های شرق مدیترانه دچار آشفتگی سیاسی شده بود و حملات صلیبیان نیز به این آشفتگی دامن می‌زد. با قدرت‌یافتن صلاح‌الدّین ایوبی در نیمۀ دوم سدۀ ششم اوضاع سیاسی تاحدی بهتر شد. دورۀ ایوبیان، نه‌تنها درزمینۀ کشورگشایی و دستاوردهای جنگی، بلکه ازنظر فرهنگی نیز کارآمد بود. آنان راه‌های جدیدی به دنیای هنر گشودند، ولی حکومتشان بسیار کوتاه بود. ازاین‌رو، دورۀ ایو...

متن کامل

بررسی زیبا شناسی و محتوایی نگاره های نسخ خطی مصور کتابخانه مرکزی تبریز– پروژه عملی: اجزای نگاره ای با الهام از موضوع نگاره ای نسخ خطی کتابخانه مرکزی تبریز

چکیده: هنر ایرانی حاکی از روح پاک و الهی مردمان و هنرمندان بزرگ این سرزمین می باشد. یکی از نمودهای بارز آن هنر کتاب آرایی است که در قالب تولید نسخ خطی و آرایش آن با آثار با ارزش نگارگری صورت گرفته است. این آثار همواره موجب افزایش ارزش مادی و معنوی این کتب گردیده است و بخشی از ذخایر و سرمایه های هنری، فکری و معنایی ملت است که شناخت، حفظ، نگهداری و مطالعه بر روی آنها گامی در جهت احیاء این سرمای...

15 صفحه اول

بررسی یک نمونه نسخه خطی مصور «جنگ شعر» قاجاریه محفوظ در موزه و کتابخانه مجلس شورای اسلامی

تولید نسخ خطی یکی از مهمترین وجوه هنراسلامی است که در طول تاریخ باعث پیوند و قرار‎گرفتن هنرهایی چون تذهیب، خوشنویسی و نگارگری در کنار یکدیگر شده است. در میان نسخه‎های خطی، جنگ های شعر نمونه‎هایی هستند که با تصاویر و تزیینات بسیاری مزیین شده‎اند. موضوع این تحقیق معرفی یک جنگ شعر مصور مربوط به دوران قاجار است که در موزه و کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می‎شود. هدف از این مقاله بررسی این جنگ ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 6

صفحات  56- 70

تاریخ انتشار 2015-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023